Tin tức
02/10/2022
Chánh niệm và trầm cảm

Trầm cảm là vấn đề sức khỏe khá lớn với sức khỏe con người, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh lý về tim, huyết áp, và thậm chí có thể là tử vong. Điều trị trầm cảm có hiệu quả nếu được phát hiện sớm, đặc biệt ở những trường hợp nhẹ. Trong các phương pháp điều trị bệnh, thực hành chánh niệm có thể cải thiện được các triệu chứng của trầm cảm.
1. Mối liên quan giữa chánh niệm với điều trị trầm cảm
Chánh niệm được hiểu như nhận thức từng khoảnh khắc ở hiện tại mà không thực hiện phán xét. Theo Hiệp hội tâm lý Mỹ, chánh niệm chính là một trạng thái mà ai cũng có thể thực hiện được chứ không phải năng lực siêu nhiên mà chỉ một vài người mới có thể đạt được. Phương pháp này có thể được bắt đầu với những bài tập khá phổ biến như thiền định.
Nhiều nghiên cứu khoa học đã được thực hiện và chứng minh rằng thiền chánh niệm có lợi ích trong điều trị trầm cảm. Với nghiên cứu được thực hiện trên gần 1300 người bệnh có tiền sử mắc trầm cảm với mục đích so sánh xem hiệu quả của liệu pháp chánh niệm trong điều trị bệnh và phương pháp chăm sóc thông thường như thế nào. Sau 60 tuần theo dõi điều trị, nghiên cứu cho thấy những người bệnh thực hiện liệu pháp chánh niệm ít có khả năng bị tái phát trầm cảm hơn so với phương pháp chăm sóc thông thường.
Nghiên cứu khác thực hiện ở 424 người trưởng thành mắc bệnh trầm cảm và được chia làm hai nhóm với phương pháp điều trị chánh niệm và sử dụng thuốc. Những trường hợp người bệnh được chỉ định điều trị bằng chánh niệm có tám buổi kéo dài hơn hai giờ cùng với thực hành tại nhà. Thời gian thực hiện hoạt động này trong vòng một năm. Còn những trường hợp người bệnh được chỉ định điều trị bằng thuốc với thời gian điều trị 2 năm. Kết quả sau hai năm nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tái phát bệnh ở cả hai nhóm tương đương nhau lần lượt là 44% ở nhóm chánh niệm và 47% ở nhóm sử dụng thuốc. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng khi thực hiện điều trị bằng chánh niệm cho hiệu quả tốt hơn sử dụng thuốc đồng thời giảm trầm cảm tái phát. Thuốc chống trầm cảm chỉ giúp duy trì năng ngừa tái phát và giảm đến ⅔ bị tái phát khi sử dụng thuốc đúng cách.
Nhiều trường hợp người bệnh không được chỉ định sử dụng thuốc điều trị thì có thể lựa chọn phương pháp chánh niệm để có hiệu quả điều trị bệnh nhất định. Hơn nữa, các nhà nghiên cứu còn chỉ ra rằng chánh niệm giúp người bệnh có thể trau dồi hạnh phúc và đức hạnh con người. Ngày nay phương pháp này cũng đóng vai trò quan trọng trong điều trị tự chữa trầm cảm. Bởi vì có thể mang lại cho người bệnh những nhận thức về cảm xúc cũng như suy nghĩ tích cực giúp điều chỉnh và đối phó với những cảm xúc tiêu cực.
Thực hiện chánh niệm giúp cải thiện tình trạng trầm cảm
2. Cách thức hoạt động của chánh niệm trong điều trị trầm cảm
Chánh niệm và trầm cảm có mối quan hệ lợi ích. Chánh niệm cũng là một trong những liệu pháp giúp điều trị trầm cảm thông qua liệu pháp tâm lý. Đồng thời, phương pháp chánh niệm giúp thay đổi cách não phản ứng căng thẳng và lo lắng. Hai yếu tố này chính là nguyên nhân dẫn đến trầm cảm.
Theo nhận định của các nhà nghiên cứu, chánh niệm giúp não bộ đạt được sự tập trung bền vững và không ảnh hưởng nhiều bởi những suy nghĩ tiêu cực, cảm xúc tiêu cực - điều này thường xuyên xảy ra với những người bị trầm cảm.
Chánh niệm còn giúp điều trị trầm cảm tái phát thông qua cơ chế thay đổi một số vùng não được cho là có liên quan cụ thể với hội chứng trầm cảm, chẳng hạn như, phần vỏ não trước trán trở nên tăng động ở những người mắc trầm cảm và khi đó bộ não xử lý thông tin về bản thân như là những lo lắng về tương lai hay những suy nghĩ về quá khứ… Khi người bệnh quá căng thẳng, stress trong cuộc sống thì phần vỏ não trước trán sẽ hoạt động quá mức.
Hoặc một vùng não khác cũng là nguyên nhân gây nên hội chứng trầm cảm thông qua hạch hạnh nhân - trung tâm sợ hãi. Phần não này chịu trách nhiệm phản ứng của cơ thể, kích thích tuyến thượng thận tiết ra hormone căng thẳng cortisol nhằm phản ứng lại với nỗi sợ hãi và các suy nghĩ tiêu cực. Hai vùng não này hoạt động tương trợ lẫn nhau khiến cho tình trạng trầm cảm nặng hơn.
Trung tâm của vùng não hoạt động phản ứng với căng thẳng và lo lắng, và phản ứng của trung tâm sợ hãi sẽ khiến cho mức cortisol tăng đột biến, và chống lại những nhận thức tiêu cực xuất hiện trong tâm trí của người bệnh. Các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện ra chánh niệm giúp phá vỡ các kết nối giữa hai vùng não đồng thời bỏ qua cảm giác tiêu cực, căng thẳng, lo lắng. Chính điều này giúp giải thích tại sao mức độ căng thẳng của người bệnh có thể giảm khi thực hiện chánh niệm.
Một cơ chế khác có thể áp dụng để giải thích mối quan hệ của chánh niệm và trầm cảm là sự giúp ích cho bộ não với vùng bảo vệ hải mã có liên quan đến trí nhớ. Kết quả của một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người bị trầm cảm tái phát thường có kích thước vùng hồi hải mã nhỏ, và khi thực hiện chánh niệm với thời lượng 30 phút mỗi ngày và kéo dài trong 8 tuần có thể làm tăng khối lượng chất xám trong vùng này.
Thực hiện chánh niệm yêu cầu cần sự kiên nhẫn
3. Những ảnh hưởng của chánh niệm khi điều trị bệnh trầm cảm
Thực hành chánh niệm có một số điểm khá tương đồng với một môn thể thao nhẹ nhàng. Với mức độ thực hiện phù hợp, chánh niệm sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu lạm dụng phương pháp quá mức sẽ gây ra một số nguy hiểm với sức khỏe:
- Một số trường hợp sử dụng chánh niệm để tránh các nhiệm vụ khó khăn bằng cách lựa chọn rút vào trạng thái an toàn thay vì đi ra và giải quyết vấn đề
- Một số trường hợp mặc dù hiếm gặp, chánh niệm có thể làm tăng và tiến triển các triệu chứng tâm thần tiềm tàng như ảo giác, tri giác sai thực tế, giải thể nhân cách…
Nếu đang băn khoăn về phương pháp chánh niệm và mong muốn khám trầm cảm trực tuyến bởi bác sĩ, chuyên gia tâm lý giỏi mà không cần đến bệnh viện, bạn có thể tham khảo ngày ứng dụng AIviCare - Ứng dụng thăm khám online với bác sĩ/chuyên gia giỏi đến từ các bệnh viện lớn tại Việt Nam.
- BÁC SĨ/CHUYÊN GIA TÂM LÝ uy tín, chất lượng đến từ các bệnh viện lớn về điều trị tâm lý như Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, Bệnh viện 199 (Bộ Công An).
- HIỆU QUẢ bởi các Bác sĩ/chuyên gia tâm lý lắng nghe & thấu hiểu từ đó can thiệp điều trị tâm lý.
- KHÁM ONLINE TIỆN LỢI chỉ cần có điện thoại có kết nối mạng là có thể đặt lịch và thăm khám online nhanh chóng.
- TIẾT KIỆM THỜI GIAN khi không phải đến phòng khám xa xôi mới gặp được bác sĩ giỏi.
AIviCare được phát triển bởi VinBrain (thành viên của tập đoàn Vingroup) với lõi công nghệ là trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều tính năng ưu việt và vượt trội trong tư vấn chăm sóc sức khỏe từ xa cho người bệnh.
Thêm vào đó, AIviCare còn mang lại nhiều tiện ích độc quyền như:
- MIỄN PHÍ kiểm tra X-quang ngực thẳng giúp chẩn đoán hơn 21 bệnh lý và các dấu hiệu nguy cơ trên ảnh X-quang ngực thẳng nhờ tích hợp sẵn DrAid (AI Trợ lý bác sĩ) với độ chính xác trên 90%, thời gian xử lý chỉ trong vòng 5s;
- AI chatbot thông minh giúp khách hàng nhanh chóng tìm được bác sĩ và các gói khám phù hợp nhất:
Nhanh tay tải App AIviCare để được theo dõi chăm sóc sức khỏe ngay hôm nay
- Link cài app trên hệ Google Play:
- Link cài app trên App Store:
Ghi chú: Đây là các nội dung y học mang tính tham khảo, không khuyến cáo khách hàng tự áp dụng. Chúng tôi không chịu trách nhiệm với các trường hợp tự điều trị mà không có sự tham vấn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.