Tin tức
25/09/2022
Chụp X Quang chẩn đoán loãng xương

Bệnh loãng xương là hiện tượng xương liên tục mỏng dần và mật độ chất trong xương cũng thưa dần đi. Điều này dẫn đến tình trạng xương giòn hơn và dễ bị gãy dù chỉ bị chấn thương nhẹ. Chụp X Quang chẩn đoán loãng xương đóng vai trò quan trọng để phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời.
1.Loãng xương là gì?
Loãng xương là bệnh hệ thống dẫn đến giảm khối lượng xương, hư biến cấu trúc xương nên tăng tính dễ gãy của xương dẫn tới tăng nguy cơ gãy xương. Loãng xương được phân làm hai loại, cụ thể là:
Loại 1: Loãng xương tiên phát là tình trạng loãng xương do tuổi tác và/ hoặc xảy ra sau tuổi mãn kinh ở phụ nữ. Loãng xương nguyên phát có thể có nguyên nhân do sự lão hóa của tạo cốt bào là tế bào tạo xương từ đó gây nên thiểu sản xương.
- Typ 1: loãng xương sau tuổi mãn kinh: thiếu hụt hormone Estrogen, thường xảy ra ở nữ trong độ tuổi từ 50 đến 60, thường 10 đến 15 năm sau mãn kinh. Mất khoáng xương bè (xương xốp) với dấu hiệu lâm sàng lún đốt sống hoặc gãy Pouteau Colles.
- Typ 2: loãng xương tuổi già: liên quan tuổi và mất cân bằng tạo xương, có thể gặp ở cả 2 giới với độ tuổi trên 70 tuổi. Mất khoáng xương xốp và xương đặc (xương vỏ) với dấu hiệu lâm sàng là gãy cổ xương đùi, tuổi xuất hiện muộn hơn, thường gặp ở những người trên 75 tuổi.
Loại 2: Loãng xương thứ phát là tình trạng loãng xương do các nguyên nhân bệnh lý như suy thận, COPD, thuốc (corticoid, thuốc lá, ethanol, heparin..), bệnh nội tiết (mắc các hội chứng cushing, cường cận giáp, cường giáp, đái tháo đường), tăng vitamin A máu, bất động, hội chứng kém hấp thu, bệnh ác tính (đa u tuỷ xương…), sarcoidose…
Ngoài ra, phải kể đến những yếu tố nguy cơ loãng xương như tuổi cao, giới nữ, chủng tộc, di truyền, tiền sử gia đình có bố mẹ đã bị gãy xương do loãng xương, thể chất thấp bé nhẹ cân, lối sống tĩnh tại, hút thuốc lá nhiều, uống rượu nhiều, chế độ dinh dưỡng kém, thiếu chất canxi, vitamin D, C...
2.Dấu hiệu trên phim X Quang chẩn đoán loãng xương
2.1. Về cột sống
Giai đoạn sớm:
- X Quang xương khớp thấy các đốt sống tăng thấu quang hoặc hình ảnh đốt sống hình răng lược.
- Chỉ phát hiện được khi khối lượng xương mất nhiều hơn 30%.
Giai đoạn muộn:
- Giai đoạn muộn: loãng xương cột sống làm cho cột sống biến dạng, mặt đốt sống bị lõm. Hình ảnh đốt sống có hình chêm khá điển hình.
- Tỷ lệ về độ dày giữa vỏ và tủy xương các xương bàn ngón tay lớn hơn 45%.
- Giảm mật độ dày thân xương đối với các xương dài.
- Chụp X quang xương khớp cho thấy tình trạng và số lượng các đốt sống bị lún.
2.2. Triệu chứng âm tính quan trọng
- Không xuất hiện vùng huỷ xương trên thân đốt sống;
- Các đốt sống có mật độ đồng nhất, có kết đặc với vùng mâm đốt sống;
- Khe đĩa đệm không bị hẹp;
- Các cung sau hầu như bình thường
2.3. Vị trí khác
- Chỉ số Barnet: đo tỷ lệ độ dày giữa vỏ/ tuỷ xương bàn ngón, thường ngón 2, nếu > 45%, chẩn đoán loãng xương
- Chỉ số Singh 1970: đánh giá các bè xương ở đầu trên xương đùi, chẩn đoán nguy cơ gãy cổ xương đùi.
2.4. Trên phim cộng hưởng từ
- Lún xẹp đốt sống mới: giảm tín hiệu T1, tăng tín hiệu T2, khó phân biệt với xẹp do di căn của bệnh ung thư, tuy nhiên không có cấu trúc tròn kiểu di căn ở thân đốt sống.
- Lún xẹp muộn, sau thời gian 2 tháng: giảm tín hiệu T2.
3.Các phương pháp khác chẩn đoán loãng xương
3.1. Chẩn đoán loãng xương qua các xét nghiệm
Các xét nghiệm hội chứng viêm ( CRP, VSS, điện di protein máu) bình thường.
Bilan phospho calci: bình thường. Phosphatase kiềm có thể tăng khi mới bị gãy xương.
Trường hợp nghi ngờ loãng xương thứ phát, bác sĩ thường chỉ định thực hiện các xét nghiệm thêm:
- Ca và PTH để loại trừ bệnh cường cận giáp
- TSH và T3, T4 để loại trừ cường giáp
- Vit D, corticoid, diện di protein huyết thanh…
3.2. Sàng lọc loãng xương bằng DEXA (test hấp thu tia X năng lượng kép)
Phương pháp DEXA là test hấp thu tia X năng lượng kép được khuyến cáo thực hiện đối với tất cả phụ nữ trên 65 tuổi hoặc những người có yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình loãng xương hay tiền sử gãy xương, nhất là tuổi trẻ.
Vị trí thường làm là thân đốt sống đánh giá nguy cơ lún xẹp CS và cổ xương đùi đánh giá nguy cơ gãy cổ xương đùi
Chẩn đoán loãng xương xác định: Dựa theo tiêu chuẩn của WHO 1994
- T score: so sánh giá trị của người bệnh với mật độ xương trung bình của quần thể trẻ tuổi bình thường cùng giới.
- Z score: so sánh giá trị của người bệnh với mật độ xương trung bình của quần thể cùng giới, cùng tuổi và cùng điều kiện sống.
4.Ai nên đi chụp X Quang xương khớp?
Có nhiều yếu tố nguy cơ gây ra tình trạng bệnh loãng xương, vì vậy chúng ta nên tầm soát loãng xương hay chụp X Quang xương khớp để phát hiện nguy cơ, chẩn đoán mức độ bệnh loãng xương. Theo khuyến cáo của Hiệp hội Chống loãng xương thế giới, những người có độ tuổi trên 50 tuổi, có một trong những yếu tố sau nên đo mật độ xương:
- Người thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia và sử dụng cafein;
- Người bị suy dinh dưỡng, còi xương ở thời kỳ trước khi trưởng thành;
- Người thường xuyên bị té ngã, yếu cơ;
- Người có yếu tố tiền sử gia đình bị loãng xương hoặc bị gãy xương, đặc biệt là gãy xương cột sống và hông;
- Người bị thiếu hụt các chất như canxi và vitamin D;
- Người bị các bệnh nội tiết, bệnh thận hoặc hội chứng cushing;
- Người bị các bệnh về xương khớp như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp…;
- Người đang điều trị bệnh loãng xương.
- Phụ nữ bị mãn kinh sớm;
- Người có độ tuổi trên 50 tuổi từng gãy xương ở độ tuổi trưởng thành;
Ngoài ra, những người có tiền sử hoặc hiện tại có điều trị với các thuốc Corticoid liều bất kỳ liên tục trong thời gian trên 3 tháng cũng cần khám, đo mật độ xương, chụp X Quang loãng xương.
Trong thời đại như hiện nay thì việc khám bệnh online được xem là giải pháp hữu hiệu, giúp mọi người dân được chăm sóc sức khỏe hiệu quả và kịp thời ngay tại nhà. Các ứng dụng khám bệnh online đã góp phần giúp giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên, đồng thời, mang lại nhiều tiện ích ưu việt đối với cả người bệnh và bác sĩ.
AIviCare được phát triển bởi VinBrain (thành viên của tập đoàn Vingroup) với lõi công nghệ là trí tuệ nhân tạo (AI) đem đến nhiều tính năng ưu việt và vượt trội trong tư vấn chăm sóc sức khỏe từ xa dành cho người bệnh. Đây là một nền tảng chăm sóc sức khỏe trực tuyến tích hợp đầy đủ những chức năng cần có như:
- Tạo tài khoản nhanh chóng;
- Đăng nhập thông minh;
- Đặt hẹn trực tuyến;
- Kết nối với bác sĩ trực tuyến một cách ổn định…
Thêm vào đó, ứng dụng AIviCare còn mang lại nhiều tiện ích độc quyền như:
- MIỄN PHÍ kiểm tra và chụp X Quang ngực thẳng giúp chẩn đoán hơn 21 bệnh lý và các dấu hiệu nguy cơ trên phim chụp X-quang ngực thẳng nhờ tích hợp sẵn DrAid (AI Trợ lý bác sĩ) với độ chính xác trên 90%, thời gian xử lý chỉ trong vòng 5s;
- AI chatbot thông minh giúp khách hàng nhanh chóng tìm được bác sĩ và những gói khám phù hợp nhất:
Nhanh tay tải ngay App AIviCare để được theo dõi chăm sóc sức khỏe ngay hôm nay
- Link cài app trên hệ Google Play: TẠI ĐÂY
- Link cài app trên App Store: TẠI ĐÂY