Tin tức
24/09/2022
Nguyên nhân gây rụng tóc khu trú (từng mảng) ở trẻ em
Rụng tóc nhiều ở trẻ em là một tình trạng không hiếm gặp. Bệnh rụng tóc ở trẻ em có thể biểu hiện đơn độc hoặc liên quan đến các bệnh lý toàn thân khác, được phân chia thành thể rung tóc khu trú (từng mảng) và rụng tóc lan tỏa, trong đó thể khu trú phổ biến hơn. Bệnh rụng tóc từng mảng ở trẻ em được chia làm 2 loại là rụng tóc không sẹo và rụng tóc sẹo.
1.Bệnh rụng tóc từng mảng trẻ em không để lại sẹo
1.1. Rụng tóc thể mảng (alopecia areata)
Một trong những nguyên nhân rụng tóc ở trẻ em thường gặp nhất là bệnh rụng tóc thể mảng (Alopecia Areata), bản chất là bệnh lý tự miễn gây viêm mạn tính với biểu hiện đặc trưng là các mảng rụng tóc không để sẹo và có sự xâm nhập tế bào T ở nang tóc. Bệnh rụng tóc ở trẻ em thể mảng hầu hết khởi phát sau 3 tuổi, hiếm gặp ở giai đoạn sơ sinh và trẻ nhỏ.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh rụng tóc thể mảng là các mảng rụng tóc hình tròn hoặc oval ở da đầu hoặc đôi khi kèm theo rụng lông những vùng da khác, bao gồm các thể đặc biệt như rụng tóc toàn bộ da đầu, rụng tóc toàn thể (da đầu và các vùng lông khác) và rụng tóc thể rắn bò. Rụng tóc thể mảng có liên quan đến các bệnh cơ địa (khoảnh 40%), bệnh tuyến giáp (khoảng 29%) và một số bệnh tự miễn khác như bạch biến, lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp, viêm ruột, nhược cơ, lichen phẳng…
Kỹ thuật doi tóc và da đầu (Trichoscopy) ghi nhận các dấu chấm đen, chấm vàng, chấm than kèm hình ảnh tóc gãy, tóc tơ. Trong đó dấu hiệu chấm than có ý nghĩa chẩn đoán nhất, trong khi hình ảnh tóc tơ thường ghi nhận ở giai đoạn phục hồi. Trong giai đoạn cấp của rụng tóc thể mảng ghi nhận tỷ lệ tóc telogen tăng ở vùng rìa tổn thương.
Hình ảnh mô bệnh học có sự xâm nhập của tế bào lympho T giống như đàn ong (“swarm of bees”) ở quanh phình tóc.
Điều trị rụng tóc thể mảng ở trẻ em chủ yếu là các liệu pháp miễn dịch tại chỗ hoặc toàn thân. Tuy nhiên bệnh lý này nếu khởi phát trước tuổi dậy thì, tiền sử gia đình có người mắc bệnh, bệnh diễn biến trên 2 năm và có bệnh khác phối hợp hoặc rụng tóc thể rắn bò thường là những trường hợp có tiên lượng kém.
1.2. Nấm da đầu (tinea capitis)
Bệnh rụng tóc từng mảng ở trẻ em không để lại sẹo tiếp theo là nấm da đầu, cụ thể hơn là nhiễm nấm sợi và hay gặp ở độ từ 3-14 tuổi.
Nguyên nhân rụng tóc ở trẻ em do nhiễm nấm được phân thành 2 loại là nấm nội sợi (như T. tonsurans, T. violaceum) hoặc nấm ngoại sợi (như M. canis, M. audouinii, T. mentagrophytes).
Các thể nhiễm nấm da đầu ở trẻ em:
- Thể không viêm (vùng da nhiễm nấm biểu hiện tương tự da dầu bình thường): Đặc trưng là các mảng rụng tóc có vảy và tạo thành các mảng xám;
- Thể viêm: Mảng rụng tóc kèm theo mụn mủ và có vảy tiết;
- Thể rụng tóc có nhiều chấm đen (black dot): Sợi tóc gãy sát chân tóc và rụng tóc hình đa giác;
- Favus: Đây là thể hiếm gặp, biểu hiện đặc trưng là các mảng đỏ, ít vảy, tóc xỉn màu, sau đó nổi thành sẩn ở vùng nang lông, kèm theo vảy tiết hình lòng chảo với mùi hôi khó chịu.
Điều trị nấm da đầu ở trẻ em bao gồm sử dụng các thuốc chống nấm dạng bôi hoặc uống kèm theo gội đầu.
1.3. Tật nhổ tóc (trichotillomania)
Nguyên nhân rụng tóc ở trẻ em tiếp theo là tật nhổ tóc, đây là một rối loạn tâm thần thường gặp. Tật nhổ tóc nếu khởi phát sớm trước 6 tuổi thường là lành tính, tự giới hạn và có tiên lượng tốt hơn các trường hợp khởi phát muộn ở trẻ lớn và kéo dài đến tuổi trưởng thành.
Tổn thương đặc trưng là tình trạng rụng tóc từng mảng ở trẻ em, hay gặp ở vùng thái dương và đỉnh đầu, không đối xứng, hình dạng đa dạng, phần bờ không đều với các sợi tóc gãy có độ dài ngắn khác nhau. Kèm theo đó phần lông mày, lông mi, râu, lông mu cũng có thể rụng và thường đi kèm với tật cắn móng tay (onychophagia) và mút ngón tay.
Khi soi tóc Trichogram ghi nhận tóc anagen chiếm đa số và không có tóc telogen. Hình ảnh tóc bị gãy có dấu hiệu hình ngọn lửa, ngoài ra có thể thấy kèm theo hình ảnh chấm đen (black dot), nang tóc rỗng, tóc cong cuộn lại với ngọn tóc bị tước hoặc chẻ, xuất huyết quanh nang lông và không có phản ứng viêm.
Biện pháp điều trị bệnh rụng tóc ở trẻ em do nguyên nhân này chủ yếu là điều trị rối loạn tâm thần.
1.4. Rụng tóc do kéo (traction alopecia)
Nguyên nhân rụng tóc ở trẻ em tiếp theo là do sức căng hoặc áp lực lên tóc, chủ yếu ở vùng trán và thái dương. Tình trạng rụng tóc nhiều ở trẻ em này thường xảy ra ở bé gái, đặc biệt là bé có da đen, tóc xoăn với thói quen cột tóc rất cao và chặt.
Chẩn đoán thể rụng tóc do kéo chủ yếu dựa vào lâm sàng kết hợp khai thác tiền sử và thói quen của trẻ. Khi soi tóc (Trichogram) ghi nhận hình ảnh giảm số lượng nang tóc và đôi khi thấy hiện tượng xơ hoá.
Điều trị bệnh rụng tóc từng mảng ở trẻ em do kéo chủ yếu là loại bỏ yếu tố cơ học. Ở những vùng sẹo xơ lớn và giảm số lượng nang tóc nhiều có thể cần đến biện pháp phẫu thuật.
1.5. Rụng tóc hình tam giác bẩm sinh
Đây là thể bệnh rụng tóc ở trẻ em hiếm gặp, độ tuổi dễ mắc bệnh là từ 2-5 tuổi, đặc biệt dù là bệnh bẩm sinh nhưng lại hiếm khi khởi phát ngay sau sinh.
Biểu hiện đặc trưng của thể rụng tóc nhiều ở trẻ em này là các mảng rụng hình tam giác, thường gặp ở vùng trán, 1 hoặc 2 bên thái dương, hình ảnh tóc tơ ở vùng rụng tóc ngoại vi và phần da đầu hoàn toàn bình thường. Phân biệt với rụng tóc thể mảng bằng test kéo tóc âm tính.
Rụng tóc hình tam giác bẩm sinh có thể đi kèm với các bệnh lý bẩm sinh khác như hội chứng Down, dị dạng Dandy-Walker, rối loạn tâm thần, bệnh tim bẩm sinh, động kinh, bất thường răng xương…
Biện pháp soi tóc và da đầu (Trichoscopy) ghi nhận hình ảnh số lượng nang tóc bình thường, đa phần là tóc tơ với độ dài ngắn khác nhau, không có dấu hiệu black dot (chấm đen) hay yellow dot (chấm vàng) và hoàn toàn không có dấu hiệu tóc gãy hoặc dấu chấm than.
Hình ảnh mô bệnh học đặc trưng là các nang tóc bị thu nhỏ, tóc trưởng thành bị thay thế bằng nang tóc tơ, thượng bì/trung bì da đầu bình thường và không có xâm nhập viêm.
Bệnh nhi rụng tóc hình tam giác bẩm sinh thường không đáp ứng với các thuốc toàn thân hay tại chỗ. Các biện pháp điều trị phụ thuộc nhiều vào nhu cầu thẩm mỹ, đôi khi có thể cấy tóc hoặc phẫu thuật.
1.6. Rụng tóc thoáng qua ở trẻ sơ sinh
Đây là nguyên nhân rụng tóc ở trẻ em tiếp theo, còn được gọi là neonatal occipital alopecia (hay rụng tóc vùng chẩm ở trẻ sơ sinh). Tình trạng này hay xuất hiện ở giai đoạn 8-12 tuần sau sinh, chiếm tỷ lệ 9-12% và chủ yếu gặp ở trẻ da trắng. Nguyên nhân của bệnh lý này vẫn chưa rõ, trước đây cho rằng là do sinh lý hoặc do áp lực lên da đầu vùng chẩm ở tư thế ngủ. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng không có mối liên quan giữa thể rụng tóc thoáng qua ở trẻ sơ sinh và tư thế ngủ của trẻ.
Triệu chứng lâm sàng của bệnh rụng tóc từng mảng ở trẻ em này bao gồm các mảng rụng dạng dải hoặc hình oval ở vùng chẩm, ranh giới dưới của tổn thương thường rõ ràng.
Thể rụng tóc này thường không cần điều trị, tóc sẽ tự phát triển trở lại sau 4-8 tháng.
2.Bệnh rụng tóc từng mảng ở trẻ em để lại sẹo
2.1. Congenital Aplasia Cutis
Đây là một hội chứng bẩm sinh, có thể ảnh hưởng đến cả da, xương với tỉ lệ mắc bệnh khoảng 2-3 ca/10.000 trẻ, trong đó có đến 86% trường hợp chỉ có tổn thương ở da đầu. Nếu chỉ xảy ra ở da đầu thì tổn thương thường giới hạn ở vùng trung bì và thượng bì.
Bệnh lý này có thể liên quan đến các hội chứng di truyền khác như hội chứng Adams-Oliver, bất thường nhiễm sắc thể 16, 18, hội chứng Opitz, hội chứng Johanson-Blizzard…
Biểu hiện lâm sàng của thể bệnh rụng tóc ở trẻ em để lại sẹo này là những mảng rụng tóc kích thước 0.5-3cm, đơn độc, dạng tròn, oval hoặc thành dải với phần bề mặt da đầu có các sẩn, teo da hoặc loét trợt. Để xác định độ sâu của tổn thương cần kết hợp thêm siêu âm và chụp cộng hưởng từ.
Do tổn thương lành sẽ để lại sẹo nên phương pháp điều trị bao gồm phẫu thuật hoặc những can thiệp không phẫu thuật dựa vào kích thước, vị trí, độ sâu của tổn thương.
2.2. Bớt tuyến bã của Jadassohn
Nguyên nhân rụng tóc ở trẻ em này bản chất là một u thừa (hamartoma) lành tính bẩm sinh của các tuyến bã quanh nang lông, do đó có thể xuất hiện ngay sau sinh và thoái triển khi trẻ lớn lên hoặc đôi khi phát triển ở tuổi dậy thì do ảnh hưởng của hormon. Tổn thương đặc trưng là những sẩn/mảng màu vàng cam, trong hoặc thành dải kèm theo mất tóc. Ở tuổi dậy thì, tổn thương da đầu có thể có nhú hoặc dạng nodule. Bệnh lý này có thể tiến triển thành ung thư tế bào đáy ở 5% các trường hợp.
2.3. Rụng tóc parvi maculata
Biểu hiện đặc trưng là những mảng rụng tóc nhỏ để lại sẹo, diễn biến cấp tính và xuất hiện ở vùng có dịch tễ. Nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa rõ và không ghi nhận vai trò của nhiễm nấm hay vi khuẩn.
Triệu chứng lâm sàng của thể rụng tóc parvi maculata là các mảng rụng tóc nhỏ, kích thước 0.5-1.5cm ở da đầu, ranh giới không rõ với các góc không đều, diễn tiến cấp tính, mãn tính hoặc tái phát, vùng da đầu có tổn thương đôi khi lõm nhẹ, khi lành để lại sẹo và xơ hoá. Bệnh nhân hoàn toàn không có tiền sử viêm nhiễm, chấn thương hay côn trùng cắn.
2.4. Viêm nang tóc dạng búi
Nguyên nhân rụng tóc ở trẻ em tiếp theo là viêm nang tóc dạng búi, hay gặp ở độ tuổi thanh thiếu niên và trẻ trưởng thành. Tổn thương là một hoặc nhiều mảng rụng tóc để lại sẹo, diễn biến mãn tính với biểu hiện đặc trưng là các mảng rụng tóc viêm đỏ, sưng nề, có mủ, bong vảy, kèm theo ngứa hoặc đau, đặc biệt đúng như tên gọi các sợi tóc sẽ thường kết lại với nhau dạng búi.
Thể rụng tóc sẹo này thường ít đáp ứng với kháng sinh toàn thân hoặc tại chỗ thông thường, một số bệnh nhân đáp ứng tốt với Acid Fusidic và retinoid uống hay Indomethacin bôi tại chỗ.
2.5. Các thể rụng tóc từng mảng ở trẻ em để lại sẹo khác
- Lupus ban đỏ dạng đĩa, lichen phẳng nang lông: Hiếm gặp ở trẻ em;
- Nhiễm khuẩn sâu: Bao gồm nhiễm nấm thể kerion de celse có thể để lại những mảng rụng tóc sẹo.
Nếu có bất kỳ thắc mắc, băn khoăn nào về tình trạng rụng tóc, bạn có thể lựa chọn dịch vụ chăm sóc da liễu để kết nối với Bác sĩ từ xa. Giải pháp khám từ xa qua cuộc gọi video với bác sĩ đang là một trong những phương pháp tiên tiến và hiện đại nhất trong năm 2022 giữa bối cảnh dịch bệnh và ô nhiễm môi trường đang leo thang ngày một nghiêm trọng.
Với AIviCare, bạn hoàn toàn có thể gặp ngay bác sĩ chỉ sau 5 phút và nhận tư vấn dứt điểm cho các các biểu hiện của da như: Bệnh zona người lớn; Phát ban (nổi mề đay người lớn); Bệnh vảy nến; Bệnh chàm; Bệnh trứng cá đỏ; Các vấn đề về nấm da; Phát ban, lang ben, hắc lào; Các vấn đề về mụn, nhọt; Nám…
AIviCare được phát triển bởi VinBrain (thành viên của tập đoàn Vingroup) với lõi công nghệ là trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều tính năng ưu việt và vượt trội trong tư vấn chăm sóc sức khỏe từ xa cho người bệnh. Đây là một nền tảng chăm sóc sức khỏe trực tuyến tích hợp đầy đủ các chức năng cần có như:
- Tạo tài khoản nhanh chóng;
- Đăng nhập thông minh;
- Đặt hẹn trực tuyến;
- Kết nối với bác sĩ online ổn định…
Thêm vào đó, AIviCare còn mang lại nhiều tiện ích độc quyền như:
- MIỄN PHÍ kiểm tra X-quang ngực thẳng giúp chẩn đoán hơn 21 bệnh lý và các dấu hiệu nguy cơ trên ảnh X-quang ngực thẳng nhờ tích hợp sẵn DrAid (AI Trợ lý bác sĩ) với độ chính xác trên 90%, thời gian xử lý chỉ trong vòng 5s;
- AI chatbot thông minh giúp khách hàng nhanh chóng tìm được bác sĩ và các gói khám phù hợp nhất:
Nhanh tay tải App AIviCare để được theo dõi chăm sóc sức khỏe ngay hôm nay
- Link cài app trên hệ Google Play: TẠI ĐÂY
- Link cài app trên App Store: TẠI ĐÂY
Ghi chú: Đây là các nội dung y học mang tính tham khảo, không khuyến cáo khách hàng tự áp dụng. Chúng tôi không chịu trách nhiệm với các trường hợp tự điều trị mà không có sự tham vấn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
TAGS:
Tin tức
liên quan
Tin tức liên quan
Tin tức
Mới nhất
Tin tức mới nhất
